Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE

Cudzoziemcy spoza obszaru UE/EOG, którzy przebywają w Polsce legalnie od kilku lat, mogą rozważyć dalsze zalegalizowanie swojego pobytu ubiegając się o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE. Warunki jego uzyskania – podobnie zresztą jak zezwolenia na pobyt czasowy oraz zezwolenia na pobyt stały – reguluje Ustawa o cudzoziemcach (Dz.U. 2023, poz. 519).

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE – ile kosztuje i ile trwa oczekiwanie?

Wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE cudzoziemiec składa u wojewody właściwego dla miejsca swojego zamieszania. Opłata administracyjna wynosi 640 zł (plus 100 zł za wydanie towarzyszącej zezwoleniu karty pobytu).

Co do zasady, przedmiotowe postępowanie administracyjnie winno zakończyć się w terminie do 6 miesięcy, licząc od chwili osobistego stawiennictwa w urzędzie  wojewódzkim celem złożenia odcisków linii papilarnych lub uzupełnienia braków formalnych w wyznaczonym terminie. W praktyce jednak wspomniany termin bywa przez urzędy częstokroć przekraczany.

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE – korzyści

Dwa kluczowe przywileje wynikające z posiadania wspomnianego typu zezwolenia to:

• Bezterminowy okres jego ważności, co zapewnia długookresowy legalny pobyt w Polsce i możliwość swobodnego wjazdu na jej terytorium. Wymianie co 5 lat podlega jedynie towarzysząca zezwoleniu karta pobytu. Procedura ta odbywa się jednak na uproszczonych zasadach i nie wymaga ponownego zbierania wszystkich dokumentów od początku.
• Dostęp do polskiego rynku pracy na zasadach identycznych jak w przypadku obywateli Polski. Nie wymagane jest tu zezwolenie na pracę lub inny analogiczny dokument, a wszelkie zmiany warunków zatrudnienia cudzoziemca (zmiana stanowiska, zmiana pracodawcy) nie powodują konieczności podjęcia żadnych działań ani ze strony pracodawcy, ani samego cudzoziemca.

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE – jakie warunki należy spełniać?

Cudzoziemiec chcący ubiegać się o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE musi spełniać następujące warunki:

1. Przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej legalnie i nieprzerwanie co najmniej przez 5 lat bezpośrednio przed złożeniem wniosku.

Przy czym przez za nieprzerwany pobyt rozumie się taki, gdzie żadna z przerw:

• nie była dłuższa niż 6 miesięcy i wszystkie przerwy nie przekroczyły łącznie 10 miesięcy w 5-letnim okresie, w przypadku pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
• nie była dłuższa niż 12 miesięcy i wszystkie przerwy nie przekroczyły łącznie 18 miesięcy w 5-letnim okresie, w przypadku pobytu na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (tzw. Niebieska Karta UE).

Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie okresy pobytu cudzoziemca w Polsce oraz nie wszystkie posiadane przez niego dokumenty pobytowe będą się wliczały do wspomnianego 5-letniego okresu.

I tak np., nie będzie tu wliczany m.in. okres:

• pobierania nauki w Polsce (poziom poniżej uniwersyteckiego),
• pobytu w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy z tytułu okoliczności wymagających krótkotrwałego pobytu,
• bycia pracownikiem delegowanym przez usługodawcę w celu transgranicznego świadczenia usług.

Z kolei bierze się pod uwagę tylko połowę okresu, w jakim cudzoziemiec przebywał w Polsce m.in. na podstawie wizy wydanej w celu odbycia w Polsce studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich.

2. Posiadać źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu w ciągu ostatnich trzech lat.

Udokumentowanie dochodu może odbyć się poprzez przedłożenie:

• umów o pracę/umów zlecenie
• zeznań podatkowych
• zaświadczeń z urzędu skarbowego o osiągniętych dochodach

Katalog wymaganych dokumentów może się jednak różnić w zależności od konkretnego urzędu wojewódzkiego

3. Posiadać ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Cudzoziemiec może tu przedłożyć uzyskaną od swojego polskiego pracodawcy deklarację ZUS RCA lub ZUS ZUA (wraz z potwierdzeniem wysłania dokumentu do ZUS) lub też polisę ubezpieczeniową obejmującą swoim zakresem wymagane świadczenia.

4. Posiadać potwierdzenie znajomości języka polskiego.

Cudzoziemiec może tu przedstawić:

• poświadczenie znajomości języka polskiego na poziomie biegłości językowej co najmniej B1 określone w przepisach (m.in. certyfikaty: ECL, TELC lub te wydane przez akredytowane placówki przeprowadzające egzaminy ze znajomości języka polskiego dla cudzoziemców) lub
• świadectwo ukończenia w Polsce szkoły w rozumieniu ustawy – Prawo oświatowe lub
• świadectwo ukończenia w Polsce uczelni w rozumieniu ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, z językiem wykładowym polskim lub
• świadectwo ukończenia szkoły lub uczelni za granicą z wykładowym językiem polskim.

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE – uprawnienia

Dla porządku warto podkreślić, że nazwa samego zezwolenia – z Unią Europejską „w tytule” – jest nieco myląca. Jej posiadacz nie jest bowiem uprawniony do bezterminowego pobytu na terenie państw Unii Europejskiej innych niż Polska i nie ma tam swobodnego dostępu do rynku pracy.

• W kwestii podróżowania po strefie Schengen na podstawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE – obowiązuje tu „standardowa” zasada swobodnego przemieszczania między krajami strefy Schengen przez okres nieprzekraczający 90 dni w każdym 180-dniowym okresie, pod warunkiem posiadania ważnego dokumentu podróży (paszportu) oraz spełniania pozostałych warunków wjazdu określonych w art. 6 ust. 1 pkt c, d i e Kodeksu granicznego Schengen.
• W kwestii dostępu do europejskiego rynku pracy  – obowiązują tu zasady konkretnego państwa obszaru UE.

Podkreślić raz jeszcze warto, że zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE przyznawane jest bezterminowo i stanowi dogodną opcję długookresowego zalegalizowania pobytu w Polsce przez cudzoziemca spoza UE/EOG. Dotyczy to tych osób, które nie spełniają kryteriów udzielenia im  zezwolenia na pobyt stały, ale które z uwagi na ugruntowany status pobytowy w Polsce (stabilne i regularne źródło dochodów, minimum 5-letni okres pobytu) mogą chcieć skorzystać z równie korzystnego rozwiązania.

Oznacza to, że o ile owo zezwolenie nie zostanie cofnięte (np. w przypadku stwierdzenia przez odpowiednie służby, że jego nabycie nastąpiło w sposób niezgodny z prawem lub gdy okaże się, że cudzoziemiec stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego), jego posiadacz może cieszyć się legalnym pobytem w Polsce oraz dostępem do polskiego rynku pracy na zasadach równych z Polakami.

Po minimum 3-letnim (a w pewnych przypadkach – 2-letnim) nieprzerwanym okresie pobytu w Polsce na podstawie omawianego typu zezwolenia – i przy spełnieniu pewnych dodatkowych warunków (m.in. posiadany tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego) – jego posiadacz może ubiegać się o uznanie za obywatela polskiego.

Jesteś pracodawcą i rozważasz zatrudnienie cudzoziemca? Nie wiesz, czy należy wystąpić z wnioskiem o zezwolenie na pracę, czy o zezwolenie na pobyt czasowy? Skontaktuj się z nami. Nasi specjaliści udzielą odpowiedzi na te i inne pytania. Pomożemy Ci w prawidłowym złożeniu wniosku i sprawnym przeprowadzeniu procedury uzyskania zezwolenia oraz kompleksowej obsłudze cudzoziemców.