Wydarzenia geopolityczne w 2022 roku przyniosły wiele zmian w przepisach dotyczących legalizacji pracy i pobytu cudzoziemców i ich rodzin. Warto tu przytoczyć m.in. nowelizację ustawy o cudzoziemcach czy specustawę o pomocy Ukrainie, która była bezpośrednią odpowiedzią na rosyjską agresję na ten kraj. Rok 2023 zdaje się przynosić ich kontynuację. Szykuje się wiele ważnych i wyczekiwanych zmian, z których część już jest rozpatrywana w Sejmie i Senacie. Można zakładać więc, że część z nich znajdzie zastosowanie już w pierwszej połowie 2023 roku. Przedstawiamy poniżej najważniejsze projekty związane z legalizacją pracy i pobytu cudzoziemców w bieżącym roku.
Spis treści
- Zmiana specustawy o pomocy Ukrainie
- Projekt ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców
- Projekt zmiany ustawy o cudzoziemcach
- Podsumowanie
Zmiana specustawy o pomocy Ukrainie
Jedną z ważniejszych zmian przepisów planowaną na rok 2023 jest niewątpliwie zmiana specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Co warto podkreślić, nowelizacja ta nie dotyka jedynie problematyki uchodźców wojennych. W swoich zapisach zawiera regulacje dotyczące wszystkich cudzoziemców przebywających w Polsce.
Najważniejsze zmiany wprowadzane w projekcie:
- wyłączenie z ochrony przedmiotowej ustawy obywateli Ukrainy, którzy korzystają z ochrony czasowej na terytorium innego niż Polska kraju członkowskiego UE,
- wniosek o nadanie numeru PESEL składany ma być 30 dni od dnia przybycia obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- dokument elektroniczny Diia.pl staje się dokumentem uprawniającym obywatela Ukrainy do wielokrotnego przekraczania granic bez konieczności uzyskiwania wizy,
- wyłączenie możliwości złożenia wniosku o pobyt czasowy po upływie 9 miesięcy od dnia wjazdu do RP,
- wydłużenie ważności wiz i innych dokumentów obywateli Ukrainy do 24.08.2023 roku,
- co niezwykle istotne, nowelizacja uchyla też rozwiązania wprowadzone przez specustawę covidową, to jest przepisy, które m.in.:
- wydłużają legalność pobytu cudzoziemca,
- wydłużają ważność kart pobytu i innych dokumentów dotyczących tożsamości cudzoziemca,
- wydłużają ważność wiz – do pływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów (zagrożenia epidemicznego lub epidemii), który obowiązywał jako ostatni.
Prace nad nowelizacją specustawy o pomocy Ukrainie są już daleko posunięte – projektem aktualnie zajmuje się Senat.
Projekt ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców
W 2023 roku najprawdopodobniej wejdzie w życie zupełnie nowa ustawa regulująca kwestie zatrudniania cudzoziemców. Planowane zmiany wynikają z szeroko zakrojonych postulatów dotyczących konieczności zmian w procedurze legalizacji zatrudniania cudzoziemców. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, celem wprowadzenia nowych przepisów jest usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom oraz zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy, a także ograniczenie występujących nadużyć.
Główne założenia projektu to:
- pełna informatyzacja procesu legalizacji pracy cudzoziemców na terytorium RP,
- rezygnacja z tzw. testu rynku pracy,
- wprowadzenie nowych obostrzeń i sankcji karnych za niezgodne z prawem zatrudnianie cudzoziemców,
- wprowadzenie ułatwień w zatrudnianiu cudzoziemców na podstawie umowy o pracę.
Ustawa jest obecnie na etapie opiniowania. Swoje stanowisko do treści projektu zgłosiły m.in. urzędy wojewódzkie, Konfederacja Lewiatan, NSZZ Solidarność oraz PIP.
Projekt zmiany ustawy o cudzoziemcach
Planowana zmiana ustawy o cudzoziemcach wynika z potrzeby wprowadzenia przepisów spójnych z ustawodawstwem UE. Projektowane przepisy mają służyć stworzeniu nowego systemu wymiany informacji w ramach Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) na temat decyzji nakazujących powrót wydanych w odniesieniu do obywateli państw trzecich nielegalnie przebywających na terytorium państw członkowskich oraz do monitorowania tego, czy obywatele państw trzecich objęci tymi decyzjami opuścili terytorium państw członkowskich.
Nowelizacja dodatkowo wprowadza szereg innych zmian, takich jak m.in.:
- rozszerzenie kompetencji Komendanta Głównego Straży Granicznej,
- uzupełnienie katalogu organów prowadzących rejestr spraw dotyczących zobowiązań do powrotu oraz dotyczących wydaleń z Rzeczypospolitej Polskiej obywateli Unii Europejskiej i członków ich rodzin,
- uzupełnienie regulacji dotyczących prowadzenia przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany.
Projekt ustawy trafił na początku grudnia 2022 r. do Sejmu – aktualnie skierowano go do I czytania w Komisjach.
Podsumowanie
Część z omówionych zmian jest długo wyczekiwana (tak jak planowana rezygnacja z testu rynku pracy). Na resztę cudzoziemcy i ich polscy pracodawcy spoglądają z lekkim niepokojem. Na pewno należy z dużym zainteresowaniem śledzić zmiany wprowadzane w przedstawionych powyżej projektach. W 2023 roku będziemy Państwa na bieżąco informować o wszelkich nowościach prawnych związanych z zagadnieniem legalizacji pracy i pobytu cudzoziemców.
Jesteś pracodawcą i rozważasz zatrudnienie cudzoziemca? Nie wiesz, czy należy wystąpić z wnioskiem o zezwolenie na pracę, czy o zezwolenie na pobyt czasowy? Skontaktuj się z nami. Nasi specjaliści udzielą odpowiedzi na te i inne pytania. Pomożemy Ci w prawidłowym złożeniu wniosku i sprawnym przeprowadzeniu procedury uzyskania zezwolenia oraz kompleksowej obsłudze cudzoziemców.