Projekt (UD126 w Wykazie prac legislacyjnych) stanowi odpowiedź na stwierdzone liczne nieprawidłowości w kontekście przyznawania wiz krajowych – przede wszystkim tych przyznawanych w celu kształcenia się na studiach oraz w celu wykonywania pracy.
Praktyka wydawania dokumentów uprawniających cudzoziemców do podjęcia pracy na terytorium Polski w oderwaniu od priorytetów polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz rzeczywistych potrzeb gospodarki (oraz względna łatwość ich uzyskania) miały przyczynić się do lawinowego wzrostu przyjazdu do Polski cudzoziemców, którzy nie realizowali celu, dla którego przyznawano im wizy. Chodzi tu przede wszystkim o zjawisko nadużywania ścieżki uzyskania wizy studenckiej przez cudzoziemców, których rzeczywistym celem wjazdu do Polski było świadczenie pracy lub emigracja do innych państw strefy Schengen, a nie studiowanie.
Dodatkowo, procedura wizowa miała stanowić częściowe rozwiązanie problemu długotrwałego oczekiwania na uzyskanie zezwolenia na pobyt w Polsce w urzędzie wojewódzkim. Część cudzoziemców cyklicznie miała powracać do kraju macierzystego w celu wystąpienia o kolejną wizę jako rozwiązanie łatwiejsze i szybsze. Wszystko to skutkowało przeciążeniem polskich placówek dyplomatycznych.
W celu ukrócenia wspomnianych niepożądanych zjawisk, autorzy projektu zaproponowali szereg rozwiązań naprawczych. Warto wymienić tu m.in.:
- W kontekście przyznawania wiz krajowych w celu kształcenia się na studiach: nowe wymogi uznawalności wykształcenia, wymagana znajomość języka na poziomie B2; dodatkowo uczelnie zobowiązane będą do przeprowadzania egzaminów wstępnych lub rozmów kwalifikacyjnych oraz informowania konsulatów o cudzoziemcach, którzy nie rozpoczęli studiów;
- W kontekście uzyskiwania przez pracodawców zezwoleń na pracę dla cudzoziemców: obowiązkowa odmowa wydania zezwolenia w przypadku wniosków składanych dla pozoru, tj. wyłącznie w celu uzyskania wizy przez cudzoziemca, jak również rozszerzenie listy przypadków, w których można odmówić wydania zezwolenia
- Obwarowany karą grzywny nie niższą, niż 500 zł obowiązek pisemnego powiadomienia właściwego wojewody w terminie 15 dni roboczych przez podmiot powierzający wykonywanie pracy, który został wymieniony w zezwoleniu na pobyt czasowy i pracę, o utracie pracy przez cudzoziemca, któremu udzielono tego zezwolenia
- Podwyższenie wysokości kar grzywny za rozmaite wykroczenia związane z powierzaniem pracy cudzoziemcom oraz niedopełnianie wymaganych prawem obowiązków informacyjnych ze strony pracodawców
- Odmowa udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy z tytułu wykonywania pracy w przypadku, gdy cudzoziemiec przebywa na terytorium Polski na podstawie wizy wydanej w celu mającym ze swej istoty charakter nietrwały, krótkoterminowy lub wyjątkowy, a co za tym idzie, nie powinny być poczytywane jako wstęp do dłuższego pobytu wiążącego się z wykonywaniem pracy (między innymi udział w imprezach sportowych, udział w konferencjach, tranzyt, leczenie)
W CGO Legal będziemy śledzić dalszy przebieg procesu legislacyjnego